Ik ben geen Leidenaar van geboorte. Mijn wieg stond in Leidschendam, met als gevolg dat mijn accent eerder door het Haags is beïnvloed dan door het Leids – twee héél verschillende accenten. Het Haags met z'n harde, soms wat agressief aandoende klanken, het Leids met z'n rollende 'r' en zangerige klankkleur. Tien kilometer afstand kan kennelijk zulke grote verschillen opleveren. (Mijn van oorsprong Maastrichtse buurvrouw vertelde dat er in haar geboortestad zelfs per wijk grote verschillen in dialect bestaan!)
Taalkundigen zullen het kunnen uitleggen, maar ik sta er versteld van.
Gevolg van mijn ‘Haagse’ achtergrond is dat ik me altijd weer verbaas over het Leids. Ook versta ik het vaak niet. Als een rasechte, platsprekende Leidenaar tegen me begint, moet ik steevast vragen om het gesprokene te herhalen. Net als die keer dat ik naar de film 'The English Patient' wilde. Ik had niet goed in de krant gekeken en dacht dat hij draaide in het Trianon-theater van Leidse bioscooptycoon Jan Boer. Dat was dus niet zo. Jan Boer met z’n lange manen zat zelf achter de kassa. Boer is geen man van veel woorden, maar als hij spreekt, berg je dan maar: 'English Patient? Dadrrraitienie, da mojje innut Kaakhaus weze!’, beet hij me toe. Hij wilde voortmaken. Maar ik verstond het niet, ik dacht dat hij me vroeg op welke rang ik wilde zitten. 'Doe maar stalles', zei ik. 'Neee', klonk het ongeduldig, 'jemot innut Kaakhaus weze!!' De man achter me begreep het en vertaalde: ‘Die film draait hier niet, die draait in het Kijkhuis.' Het Kijkhuis, ook van Jan Boer, kende ik. Maar ik ving bot: de film draaide daar wel, maar een uur eerder. 'Jebè veelste laat, krrootekokerr', lachte de man aan de deur. Zeker familie van Jan Boer.
Jan Dobbe
Meer columns van Jan Dobbe lezen? Ga dan naar www.jandobbe.nl/creatief-met-tekst/columns
