Drrrie ottóberr - Het is feest in Leiden en dan moet ik natuurlijk weer een column schrijven. Had je maar een vak moeten leren, zeggen we dan. 'Ik maak me er met een Jantje-van-Leiden vanaf', bedenk ik. Een beetje ouwetakkebossen, driehonderd woorden, en mijn taak zit er weer op. En dan... Hup, aan de zuip, onder het genot van een heleboel herrie, hamburgers, hielentrappen, en een heleboel onverstaanbaar geschreeuw in je oor van talloze idioten die je in de mensenmassa passeren.
Jantje-van-Leiden, je moet het schrijven met koppeltekens, zo doceert het genootschap Onze Taal. Goed, dat doen we dan, maar wat betekent de uitdrukking? Je ergens gemakkelijk vanaf maken. Oké, genoteerd, maar nu de hamvraag: Waar komt deze maffe uitdrukking vandaan? Nazoeken levert op dat het komt van Jan van Leiden of Jan Beukelszoon, hoofd der Wederdopers - een religieuze afscheidingsbeweging in de 16e eeuw. Jantje, die in 1509 in Leiden werd geboren, was een beroepskletskous en stond bekend als een man die met zijn mooie praatjes de mensen een rad voor ogen wist te draaien. Zo ontstond het gezegde: wanprestatie leveren en als je daar op aangesproken wordt, je er met mooie praatjes uitkletsen. Daar houden we niet van in de Lage Landen. Het liep dus niet goed af met Jantje. Hij regelde dat hij het als wederdoper met 17 vrouwen tegelijk kon houden. Dat konden de andere christenen al helemaal niet hebben: 'Hij werd gevangen genomen en een halfjaar als "circusbeer" door het omliggende land gevoerd', lees ik op Wikipedia. ‘Op 22 januari 1536 werden hij [en twee andere geloofsgenoten] doodgemarteld. Hun lichamen werden in ijzeren kooien opgehangen aan de toren van Lambertikerk in Münster. In deze kooien lagen de lichamen ter afschrikking tot 1585 te vergaan.’ Ik beloof: de volgende keer weer een echte column.
Jan Dobbe
Meer columns van Jan Dobbe lezen? Ga dan naar www.jandobbe.nl/creatief-met-tekst/columns
